Declaración Institucional polo Día Internacional do Pobo Xitano

Este 8 de abril, volvemos conmemorar e celebrar o Día Internacional do Pobo Xitano. Unha data que conmemora o primeiro Congreso Mundial Xitano, celebrado en Londres en 1971, no que se adoptaron os símbolos propios do Pobo Xitano: a bandeira azul e verde cunha roda vermella, o himno Gelem, Gelem. En España foi en 2018, a pedimento do Congreso dos Deputados, cando tivo lugar o recoñecemento do 8 de abril como Día do Pobo Xitano, así como o uso da bandeira e o himno xitanos.

O 8 de abril, Día Internacional do Pobo Xitano, é un día para recoñecer a contribución que os
xitanos e as xitanas fixeron á nosa sociedade durante máis de seis séculos de historia compartida e de dar un paso adiante na loita pola igualdade de oportunidades e de dereitos das persoas xitanas.

Coa instauración da democracia no noso país, o Pobo Xitano foi acadando cotas de igualdade e transformando as súas condicións de vida. Con todo, son moitos aínda os retos pendentes en eidos como a educación, o emprego ou o acceso a unha vivenda digna.

Un motivo especial de celebración deste 8 de abril é a aprobación en xuño de 2022 da Lei Integral para a Igualdade de Trato e Non Discriminación, que ademais incorpora o antixitanismo como delito de odio no Código penal. Esta modificación supón un fito histórico para os xitanos e as xitanas que por fin ven recoñecidos séculos de discriminación e rexeitamento social.

Outro recente fito foi a aprobación do Informe da Subcomisión para acadar un pacto de Estado contra o antixitanismo e a inclusión do Pobo Xitano, na Comisión de Dereitos Sociais do Congreso dos Deputados a principios deste ano.

Dous momentos moi relevantes para a historia do Pobo Xitano que non fosen posibles sen o
impulso dos deputados e deputadas xitanos que ocupan un escano no Congreso.
Este 2023 será un ano marcado polo calendario electoral e por iso unha oportunidade para que as persoas xitanas continúen avanzando e ocupen un espazo diferente, desde dentro das
institucións.

Este 8 de abril tamén queremos lembrar os graves casos de antixitanismo que sufriron algunhas familias xitanas de Peal de Becerro (Xaén) e Íllora (Selecta) o pasado verán, nos que, tras o acoso e a persecución dos seus veciños, familias enteiras víronse obrigadas a deixar as súas casas. Unha práctica recorrente contra o conxunto de familias xitanas dunha localidade, cando se produce algún acto delituoso que puidese cometer algún dos seus membros, tal e como ocorreu anteriormente en localidades como Estepa, Castellar ou Martos. Este tipo de situacións son un claro síntoma de que, a pesar da recente aprobación da Lei Integral de Igualdade de trato, o antixitanismo segue enquistado na nosa sociedade.

O Pobo Xitano continúa vivindo nun contexto de dificultades, pero isto non pode supoñer un
paso atrás nos avances que se deron na garantía de dereitos e oportunidades para os xitanos e as xitanas en España e Europa. Por iso, non só é necesario recoñecer e conmemorar un día como este 8 de abril, senón tamén seguir traballando en medidas concretas para reducir a desigualdade, loitar contra a discriminación e o antixitanismo, e avanzar en dereitos e cidadanía do Pobo Xitano.