Día das Letras Galegas 2007
Este bando foi redactado por Gerardo Sacau Rodríguez, Director do Instituto de Estudios Vigueses. <br /> <br />
Vigueses e viguesas:
Hoxe é dezasete de Maio, DÍA DAS LETRAS GALEGAS. Galicia arde en festas.
Unha muller recibe a homenaxe do pobo galego enteiro: María Mariño, a gran poetisa nada na rúa Cega de Noia, vai para cen anos o 8 de xuño, no seo dunha familia na que o pai era zapateiro e a nai costureira do arrabalde do Couto de Arriba.
Parece de primeiras un conto de fadas, pero é máis ben unha realidade de penurias económicas, de soidade, acompañada sempre da negra sombra dun mal fado que a levou a morrer de leucemia por dictame das Parcas.
¡Inxustiza! Berran aínda en resón tétrico e esgazado as montañas do Courel onde fica enterrada dende o 20 de maio de 1967.
Pero a trascendental lección de María Mariño cara á posterioridade, cara a nós, é a victoria moral sobre o adverso máis cru que lle correspondeu vivir, fraguado nunha loita tenaz sempre esperanzada.
Tivo para elo que facer da palabra, da palabra galega, a razón da súa existencia. Palabra e existencia en simbiose íntima veñen ser un mesmo concepto indisoluble, a palabra poética coa que se enfronta á vida, á dor, á soidade, ó caos interior. Non pode ser máis significativo que os dous poemarios seus en galego lle rendan culto precisamente á palabra: "Palabra no tempo" e "Verba que comenza".
Eu sei que a nosa poetisa hoxe celebrada, non mira con malos ollos desde o máis aló que sexa precisamente a "palabra" coa que ela "descubriu o mundo, atopou a súa conciencia e deu consigo mesma e coa súa propia vida", en verbas axeitadas do articulista Fran Alonso, a que me leve da man para lembrar nesta efeméride destacada, con escenario na cidade de Vigo, do DÍA DAS LETRAS GALEGAS, a importancia da lingua, sen que Galicia como pobo con identidade propia non tería razón de ser, sen a que os galegos carecerían dun pensamento propio e sería tan só un pobo sen nome.
"Teito, escudo, sino que nos axunta, proba da nosa identidade".
¿De feito sería Galicia, Galicia se non tivese unha lingua propia" exclama e pregunta Filgueira Valverde.
Non hai egrexia catedral, nin austera ponte, nin cidade chea de encantos e xardíns con estanques de cisnes en quietude escultórica, que se poida comparar co monumento secular que é a lingua, unha creación comunitaria, colectiva, onde deixan o seu pouso centos de xeracións, millóns de seres que a labraron falándoa e escribíndoa.
É unha manifestación do espírito do pobo que recolle a impronta do seu andar polos camiños da historia e mesmo do medio xeográfico no que medra, a maior das democracias, non só porque tódalas decisións as ratifica sempre o pobo, senón porque xunta tamén ós que nos precederon e mesmo ós que van vir.
Da nosa lingua somos todos orfebres: profesores, curas, labregos, pintores de brocha gorda, carteiristas, homes e mulleres de mal vivir, mariñeiros, futbolistas, avogados, funambulistas, concelleiros e conselleiros, músicos, peixeiras... Todos participamos na súa labra na ourivesaría da vida nas múltiples facetas, en tanto que seducimos, persuadimos, disuadimos, criticamos, censuramos, amamos... (aquí o cicel agudo do amor esmérase e culmina en palabra poética), facemos propaganda política, insultamos, murmuramos, cantamos e declamamos na nosa lingua galega... Mesmo o neno xogando contribúe na confección da lingua ó invocar o fermoso nome de nai ou cando titubea co seu pequeno cicel de xoguete á hora de esculpir o verbo complexo de "dormir", decatándose finalmente pola figura máis doada de "mimir".
Razón no lle falta ó lingüista Eugenio Coseriu ó proclamar: "El lenguaje no es la actividad de un sujeto absoluto sino de un sujeto histórico".
Meus queridos vigueses e viguesas: lonxanas están aquelas frases inxuriosas que proclamaban o galego maneira de falar de paletos e de xentes pobres e incultas: ¡Fala en cristiano, chaval! bradaba o mestre de turno con cara desencaixada; lonxe aquel complexo de inferioridade dos nosos fillos por non poder explicar o que pensaban coa lingua que mamaron nos seus fogares. Ben é certo que son tempos que non se van a repetir –fagamos votos para que se cumpra este desexo- pero tamén non é menos certo que non debemos baixar a garda e estar en prevención.
Quérovos facer un regalo ós ouvidos: Vigo é unha das cidades do mundo que tivo o privilexio de ser cantada amorosamente en galego no século XIII por un fillo seu: o xoglar e trovador Martín Codax. Vigo foi, non hai que esquecelo tampouco, berce dunha escola poética propia en lingua galega no alborear lírico do noso romance: Mendiño, Xoán de Cangas, Nuno Pérez e o propio Martín Codax á cabeza de todos eles. Vigo pode presumir, pois, de ser o herdeiro da palabra alada daqueles poetas galegos medievais, sementadores nos fértiles campos da nosa Ría de lírica en galego, razón máis que suficiente para que os vigueses e viguesas sexamos custodios e valedores da lingua, a nosa.
Vigo,17 de maio de 2007
A Alcaldesa,
Corina Porro Martínez
Hoxe é dezasete de Maio, DÍA DAS LETRAS GALEGAS. Galicia arde en festas.
Unha muller recibe a homenaxe do pobo galego enteiro: María Mariño, a gran poetisa nada na rúa Cega de Noia, vai para cen anos o 8 de xuño, no seo dunha familia na que o pai era zapateiro e a nai costureira do arrabalde do Couto de Arriba.
Parece de primeiras un conto de fadas, pero é máis ben unha realidade de penurias económicas, de soidade, acompañada sempre da negra sombra dun mal fado que a levou a morrer de leucemia por dictame das Parcas.
¡Inxustiza! Berran aínda en resón tétrico e esgazado as montañas do Courel onde fica enterrada dende o 20 de maio de 1967.
Pero a trascendental lección de María Mariño cara á posterioridade, cara a nós, é a victoria moral sobre o adverso máis cru que lle correspondeu vivir, fraguado nunha loita tenaz sempre esperanzada.
Tivo para elo que facer da palabra, da palabra galega, a razón da súa existencia. Palabra e existencia en simbiose íntima veñen ser un mesmo concepto indisoluble, a palabra poética coa que se enfronta á vida, á dor, á soidade, ó caos interior. Non pode ser máis significativo que os dous poemarios seus en galego lle rendan culto precisamente á palabra: "Palabra no tempo" e "Verba que comenza".
Eu sei que a nosa poetisa hoxe celebrada, non mira con malos ollos desde o máis aló que sexa precisamente a "palabra" coa que ela "descubriu o mundo, atopou a súa conciencia e deu consigo mesma e coa súa propia vida", en verbas axeitadas do articulista Fran Alonso, a que me leve da man para lembrar nesta efeméride destacada, con escenario na cidade de Vigo, do DÍA DAS LETRAS GALEGAS, a importancia da lingua, sen que Galicia como pobo con identidade propia non tería razón de ser, sen a que os galegos carecerían dun pensamento propio e sería tan só un pobo sen nome.
"Teito, escudo, sino que nos axunta, proba da nosa identidade".
¿De feito sería Galicia, Galicia se non tivese unha lingua propia" exclama e pregunta Filgueira Valverde.
Non hai egrexia catedral, nin austera ponte, nin cidade chea de encantos e xardíns con estanques de cisnes en quietude escultórica, que se poida comparar co monumento secular que é a lingua, unha creación comunitaria, colectiva, onde deixan o seu pouso centos de xeracións, millóns de seres que a labraron falándoa e escribíndoa.
É unha manifestación do espírito do pobo que recolle a impronta do seu andar polos camiños da historia e mesmo do medio xeográfico no que medra, a maior das democracias, non só porque tódalas decisións as ratifica sempre o pobo, senón porque xunta tamén ós que nos precederon e mesmo ós que van vir.
Da nosa lingua somos todos orfebres: profesores, curas, labregos, pintores de brocha gorda, carteiristas, homes e mulleres de mal vivir, mariñeiros, futbolistas, avogados, funambulistas, concelleiros e conselleiros, músicos, peixeiras... Todos participamos na súa labra na ourivesaría da vida nas múltiples facetas, en tanto que seducimos, persuadimos, disuadimos, criticamos, censuramos, amamos... (aquí o cicel agudo do amor esmérase e culmina en palabra poética), facemos propaganda política, insultamos, murmuramos, cantamos e declamamos na nosa lingua galega... Mesmo o neno xogando contribúe na confección da lingua ó invocar o fermoso nome de nai ou cando titubea co seu pequeno cicel de xoguete á hora de esculpir o verbo complexo de "dormir", decatándose finalmente pola figura máis doada de "mimir".
Razón no lle falta ó lingüista Eugenio Coseriu ó proclamar: "El lenguaje no es la actividad de un sujeto absoluto sino de un sujeto histórico".
Meus queridos vigueses e viguesas: lonxanas están aquelas frases inxuriosas que proclamaban o galego maneira de falar de paletos e de xentes pobres e incultas: ¡Fala en cristiano, chaval! bradaba o mestre de turno con cara desencaixada; lonxe aquel complexo de inferioridade dos nosos fillos por non poder explicar o que pensaban coa lingua que mamaron nos seus fogares. Ben é certo que son tempos que non se van a repetir –fagamos votos para que se cumpra este desexo- pero tamén non é menos certo que non debemos baixar a garda e estar en prevención.
Quérovos facer un regalo ós ouvidos: Vigo é unha das cidades do mundo que tivo o privilexio de ser cantada amorosamente en galego no século XIII por un fillo seu: o xoglar e trovador Martín Codax. Vigo foi, non hai que esquecelo tampouco, berce dunha escola poética propia en lingua galega no alborear lírico do noso romance: Mendiño, Xoán de Cangas, Nuno Pérez e o propio Martín Codax á cabeza de todos eles. Vigo pode presumir, pois, de ser o herdeiro da palabra alada daqueles poetas galegos medievais, sementadores nos fértiles campos da nosa Ría de lírica en galego, razón máis que suficiente para que os vigueses e viguesas sexamos custodios e valedores da lingua, a nosa.
Vigo,17 de maio de 2007
A Alcaldesa,
Corina Porro Martínez