Caballero: “Os gobernos locais son pezas clave para alcanzar o modelo de economía circular”
Alcaldes e alcaldesas reivindican en Valladolid o protagonismo local e o compromiso cidadán para impulsar a transición cara a unha novo paradigma de sustentabilidade. Para Abel Caballero, cidades e municipios teñen que estar no primeiro plano das decisións e contar cos medios e recursos para facelo posible.
Os gobernos locais son protagonistas imprescindibles no proceso de implantación dun novo modelo de economía circular, o novo paradigma produtivo que prevé a redución ao mínimo dos residuos e a máxima valorización dos recursos, unha liña completamente diferente ao modelo lineal que se converteu nunha ameaza para o planeta. Así o constataron responsables locais de todo o país en Valladolid, no transcurso da Xornada “Economía Circular, Reconstrución e Entidades Locais”, organizada pola FEMP, Ecoembes e o Concello de Valladolid, que se celebrou esta mañá.
Para o presidente da FEMP, Abel Caballero, que interveu no acto de apertura, a economía circular é acción local, porque é desde a política local, a política total, desde onde se pode afrontar de forma máis efectiva a adopción deste modelo que, ao seu xuízo “é un concepto antropolóxico, unha forma de vivir” que acompañou á Humanidade durante toda a súa historia e que se viu desprazada pola irrupción da produción masiva dos anos 30. Ese modelo do pasado século trouxo graves efectos colaterais, dixo Caballero, “e nós agora estamos obrigados a refacer o modelo circular con cidades e municipios en primeiro plano, porque é aí onde se produce”.
Caballero destacou un cambio “na arquitectura das decisións”, porque cada vez son máis os concellos que se teñen que facer cargo, e é nos municipios onde se intervén sobre materias como os ciclos da auga, a limpeza, procesos urbanísticos máis sostibles, políticas de rehabilitación… “hai solucións técnicas”, dixo. “Agora necesitamos mentalidade, disposición e recursos para afrontalo”. Na súa opinión “a idea da Economía Circular e os novos modelos xa calaron na sociedade e os alcaldes e alcaldesas somos os arietes, os que o levaremos adiante acompañados da cidadanía.
O secretario de Estado de Medio Ambiente, Hugo Morán, que precedeu a Caballero na súa intervención, referiuse ao Proxecto de Lei de Residuos e Chans Contaminados, recentemente aprobado, un texto que vén adaptar a norma de 2011 aos obxectivos de residuos establecidos pola UE para conformar o paquete de Economía Circular, e que supoñerá para os concellos cambios moi profundos no relativo a separación de residuos, tratamento de fraccións, información e corrección de disfuncións. “será necesaria a complicidade co cidadán”, dixo.
Ao seu xuízo, “a Economía Circular é unha salvagarda para a nosa economía. Veu para quedar, necesitámola como necesitamos a colaboración de todos, e o papel dos municipios é indispensable. Desde o compromiso da FEMP poderemos alcanzar este obxectivo”, concluíu.
O alcalde anfitrión, Óscar Puente, demandou recoñecemento expreso para as entidades locais nas súas palabras de benvida, un recoñecemento como o que xa figura na Declaración de París en 2015 e a de Sevilla en 2017 porque, sinalou, “son moitas as políticas urbanas nas que a Economía Circular resulta indeluible”, políticas como o ciclo da auga, os recursos, o plan urbanístico ou a mobilidade, entre outras. Para Óscar Puente, a Economía Circular é unha oportunidade de impulso económico e de emprego: “Se a Economía Circular era unha oportunidade de crecemento antes da pandemia, esta profundou aínda máis neste paradigma”.
Pola súa banda, a presidenta da Federación de Municipios e Provincias de Castela e León, Angeles Armisén, defendeu que a Economía Circular non é unha alternativa, senón a única posibilidade para o futuro. “Ábrense novas oportunidades, pero os gobernos locais necesitamos acompañamento; necesitamos mellor a formación para coñecer mellor como ten que ser o novo modelo; e tamén necesitamos novos recursos económicos para adoptar novas políticas vinculadas ao residuo cero”, entre os que citou os recursos europeos e colaboración público privada”. Para Armisén, a economía transfórmase de abaixo a arriba, son os pequenos hábitos os que transforman e consolidan as transformacións sociais.
O conselleiro delegado de Ecoembes, Óscar Martín, que valorou a colaboración coa FEMP, destacou que “a economía circular tamén crea emprego” e “hoxe só o 9% da nosa economía é circular. Hai moita marxe de crecemento”. Ao seu xuízo, os poderes públicos entendérono e aplicárono ás políticas urbanas en liña cos ODS 2030, e programas de modernización económica. A xornada prolongouse coa celebración de dúas mesas de debate con alcaldes e alcaldesas, nas que se debateu sobre a redución do uso dos recursos naturais e a xestión dos residuos e sobre Economía Circular e Axenda Urbana.
